Türkiye’de bir ilk niteliğinde olan “Kadın ve Erkeklerin İşyerinde Şiddet ve Tacize İlişkin Algı ve Deneyimleri” araştırmasının bulguları İşyerinde Şiddet ve Taciz Araştırması Tanıtım Konferansı'nda açıklandı.Özyeğin Üniversitesi ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) işbirliğiyle yürütülen araştırmada, işyerinde şiddet ve tacizin beş türünün yaygınlığı, İstanbul ili bağlamında araştırıldı. Odaklanılan şiddet türleri; psikolojik şiddet, ayrımcılık, ekonomik şiddet, fiziksel şiddet ve cinsel şiddet oldu.&nbsp;Araştırma, Mayıs-Temmuz 2024 tarihleri arasında İstanbul’da yaşayan&nbsp;3.007 kişiyle yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak yapıldı. Araştırmanın temel amaçları arasında, beş şiddet türünün farklı demografik gruplar arasındaki yaygınlığı, çalışanların şiddete yönelik farkındalık düzeyi ve şiddet karşısında kullanılan baş etme yöntemleri hakkında genel bir durum tespiti yapmak yer alıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İşyerinde şiddet görenler destek alamıyor</h2>Araştırmadan elde edilen temel bulgular, işyerinde şiddet ve tacizin çeşitli iş kollarında hem kadınları hem de erkekleri etkileyen yaygın bir sorun olduğunu gösteriyor. Önemli bazı temel bulgular şöyle:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Katılımcıların %75’inden fazlası kariyerleri boyunca en az bir işyeri şiddet türüne maruz kaldıklarını bildirdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Katılımcıların neredeyse %90’ı, kurumlarının işyerinde şiddet konusunda yeterli bilgilendirme yapmadığını bildirdi; bu da destek ve farkındalık artırma çabalarının eksikliğini gösteriyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şiddete tanık olanların büyük ölçüde sessiz ve pasif kalmayı tercih ettikleri görüldü. Bu da şiddete maruz kalanların, onlar için kritik önem taşıyan destekten yoksun kalabildiklerini gösteriyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sendika üyeliği,&nbsp;başta cinsel şiddet ve ayrımcılık olmak üzere işyeri şiddetine karşı çalışanlara bir koruma sağlıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tüm şiddet türleri için algılanan ve uygulanan şiddet arasında önemli bir uçurum bulunuyor. Bu bulgu, işyerinde şiddete yönelik genel bir farkındalık eksikliğine işaret ediyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Katılımcıların yaklaşık %60’ı, kariyerleri boyunca ekonomik şiddete maruz kaldığını bildirdi. Özel sektördeki katılımcılar, kamu sektöründekilere kıyasla önemli ölçüde daha yüksek düzeyde (neredeyse iki katı) ekonomik şiddete maruz kaldıklarını belirtiyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Psikolojik şiddet oldukça yaygın ve cinsiyete bağımsız olarak tüm çalışanların neredeyse yarısı buna maruz kalıyor.&nbsp;Yönetici pozisyonundaki kadınlar, yönetici pozisyonundaki erkeklere ve yönetici pozisyonunda olmayan kadınlara kıyasla daha sık psikolojik şiddete maruz kalıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cinsel şiddet orantısız bir şekilde kadınları etkiliyor: Her dört kadından biri iş hayatları boyunca en az bir kez cinsel şiddete uğruyor. Kadınlar için cinsel şiddetin yaygınlığı, erkeklere göre iki katından fazla.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Katılımcıların üçte biri işyerinde fiziksel şiddetin bir formuna maruz kaldığını bildirdi. Erkekler, fiziksel şiddete daha sık maruz kalıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Her beş katılımcıdan birinin ayrımcılığın hedefi olduğu görüldü. Cinsiyete dayalı ve kıyafet veya görünüşe dayalı ayrımcılıklar kadınlar tarafından daha yaygın olarak bildirilirken; erkekler etnik köken ve dine dayalı ayrımcılık vakalarını daha yüksek oranda bildirdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şiddet münferit bir olay değil. Şiddetin bir türünü yaşayanların diğerlerini de yaşama olasılığı yüksek. Katılımcıların yarısından fazlasının iki veya daha fazla şiddet türüne maruz kalması, şiddetin ne kadar yaygın ve ciddi bir olgu olduğunu ortaya koyuyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Düşük eğitim seviyesindeki çalışanlar psikolojik, ekonomik ve fiziksel şiddete daha fazla maruz kalırken, yüksek eğitim seviyesinde olan çalışanların cinsel şiddete daha fazla maruz kaldıkları tespit edildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İşyerinde şiddetin, çalışanların iş doyumu, işe bağlılığı ve genel iyi olma hâli üzerinde olumsuz bir etkisi var.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İşinden ayrılan katılımcıların üçte biri, ekonomik şiddeti temel bir işten ayrılma nedeni olarak gösterdi.</li></ul>Ekonomik şiddet nedir? Herhangi bir bireyi küçük düşürmek, cezalandırmak, kontrol altında tutabilmek, üstünlük kurabilmek ve aşağılamak için maddi güç uygulayarak ve üstünlük kurarak uygulanan şiddet türüdür. Maddi geliri sömürmek, gelir ve birikime el koymak, para biriktirmesine engel olmak, borçlandırmak, iş bulmasını engellemek ve mal-mülk konusunda ayrımcı tutumlar sergilemek gibi eylemler ekonomik şiddet biçimleri arasında yer alır.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sosyal diyalog çağrısı</h2>Topluma hizmet için çözüm odaklı ve katma değeri yüksek bilgi yaratmak, paylaşmak ve uygulamak misyonuyla hazırlanan araştırmayla iş dünyasına ışık tutacak sonuçlara ulaştıklarına değinen Özyeğin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Barış TAN, ILO ile birlikte şiddetin her türlüsüne karşı, bilimsel, sosyal ve ekonomik anlamda global etki yaratmayı hedeflediklerine değindi.Araştırmanın yürütücüsü Özyeğin Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. H. Canan SÜMER araştırmayla elde ettikleri bulguları değerlendirdi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu araştırmada amacımız; disiplinlerüstü bir yaklaşımla, işyerinde şiddetin anatomisini İstanbul ili özelinde ortaya koymaktı. Araştırma raporunda, bulgularının yanı sıra şiddetin önlenmesinde temel sorumluluk sahibi olan iş verenlere, politika yapıcılara, işçi ve işveren örgütlerine yönelik önerilere de yer verildi. Bu çalışmanın ve raporda sunulan bilgilerin, şiddetin olmadığı, insana daha yakışır bir dünyaya yönelik çabalara katkı sağlamasını umut ediyoruz.”</blockquote>ILO Türkiye Ofisi Direktörü Yasser HASSAN, işyerinde şiddet ve tacizle mücadelede kanıta dayalı verilerin ve sosyal diyaloğun önemini vurguladı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“İşyerinde şiddet ve tacizle mücadele etmek için, hükümetlerin, işçi ve işveren örgütlerinin yer aldığı sosyal diyalog yaklaşımıyla politikaların geliştirilmesi önemlidir. Bu süreçteki en kritik ihtiyaç, etkili politikalar geliştirmeye yönelik kanıta dayalı verilerdir. Araştırmada yer alan bu politika önerilerinin, işyerinde şiddet ve tacizle mücadelede politika yapıcılara, işçi ve işveren örgütlerine ve özel sektöre rehberlik etmesini; nihayetinde ulusal politikalar ve eşitliğe yönelik kültürel dönüşümlere temel oluşturmasını ümit ediyorum.”</blockquote>

Pareto İçgörü

Özyeğin Üniversitesi ve Uluslararası Çalışma Örgütü işbirliğinde hazırlanan “Kadın ve Erkeklerin İşyerinde Şiddet ve Tacize İlişkin Algı ve Deneyimleri” araştırmasının sonuçlarına göre, Türkiye’deki çalışanların %75’inden fazlası kariyerleri boyunca en az bir kez işyerinde şiddet mağduru oldu.

İşyerinde Şiddet ile ilgili hikayeler